Elia bevindt zich op de Keizerslaan in Brussel in een modern en gezellig gebouw. Een locatie die niet gemakkelijk bereikbaar is met de auto, maar die een strategische positie inneemt op enkele stappen van het Centraal Station. “Het was van meet af aan onze bedoeling om onze kantoren dicht bij een station te vestigen om onze medewerkers aan te moedigen iets anders te kiezen dan de wagen. Daarom hebben we ook 8 poolauto’s en 40 poolfietsen van allerlei aard (elektrisch, vouwbaar, enz.), die ter beschikking staan van onze medewerkers”, aldus Marie van den Hove, Compensation & Benefits Manager.
Voor Elia is mobiliteit al jaren een belangrijk aandachtspunt. “We werken al sinds 2013 aan deze problematiek en hebben het proces de afgelopen jaren versneld met ons project ‘Orange is the new Green’, dat als doel heeft om tegen 2025 75% van onze verplaatsingen koolstofneutraal te maken.” Elia wil al zijn activiteiten koolstofneutraal maken tegen 2030. Mobiliteit is dus slechts één aspect van een belangrijke duurzaamheidsstrategie, maar wel een belangrijk aspect aangezien Elia bijna 1.600 werknemers heeft, waarvan de helft in aanmerking komt voor een bedrijfswagen. Elia heeft 5 administratieve vestigingen en 6 servicecentra verspreid over het hele land, en naast de bedrijfswagens ook 450 dienstwagens.
Eigen strategie en mobiliteitsbudget
De mobiliteitsstrategie is gebaseerd op 3 pijlers: 1. Het vermijden/verminderen van de behoefte aan mobiliteit, 2. Het stimuleren van veranderingen in de richting van alternatieve en gedeelde mobiliteit en 3. Kiezen voor groene mobiliteit. “Via de eerste pijler moedigen we telewerken, het gebruik van satellietkantoren en onze investeringen in digitalisering sterk aan”, zegt Marie van den Hove. “Pijler 2 bevordert het openbaar vervoer en multimodale mobiliteit. De fiets speelt een centrale rol in deze pijler, of het nu gaat om een persoonlijke fiets of het ter beschikking stellen van poolfietsen in onze verschillende vestigingen zodat onze medewerkers ze kunnen testen en gebruiken voor hun dagelijkse verplaatsingen. De derde pijler ten slotte (groene mobiliteit) omvat onze strategie voor de elektrificatie van onze vloot en ons fietsplan dat in 2021 werd gelanceerd.”
Elia voerde eind 2021 ook het mobiliteitsbudget in op basis van het wettelijk kader, maar bood alleen de pijlers 2 (alternatieve mobiliteit) en 3 (geldbedrag) aan. “Dit was een noodzakelijke stap om competitief te blijven op de arbeidsmarkt”, zegt Marie van den Hove. “We kregen steeds meer aanvragen van werknemers die geen bedrijfswagen meer wilden. En vandaag wordt het aanbieden van dit mobiliteitsbudget een troef om jonge managers aan te trekken die van de universiteit komen, omdat ze milieuvriendelijkheid erg belangrijk vinden.
André Simonart, Mobility Manager, vervolgt: “Mensen zijn soms gefrustreerd als ze een wagen krijgen die niet aan hun behoeften voldoet. Omdat ze bijvoorbeeld al een grote auto hebben. Door te kiezen voor het mobiliteitsbudget kunnen ze hun mobiliteit beter afstemmen op hun behoeften. Bijvoorbeeld door een kleinere wagen te nemen en wat budget over te houden om een cabrio of een omgebouwde bestelwagen te huren voor vakanties. Allemaal betaald door de werkgever.”
63% reizen zonder uitstoot
En de resultaten spreken voor zich: vandaag is 63% van de verplaatsingen van de werknemers al koolstofneutraal, terwijl het doel 75% is tegen 2025. Enkele van de successen die in de verf gezet moeten worden: in 2022 namen 18 werknemers naast hun bedrijfswagen ook een bedrijfsfiets (12% van de bestellingen), 90 managers hebben er al mee ingestemd hun bedrijfswagen op te geven en gebruik te maken van het mobiliteitsbudget, en 84% van de bestellingen van nieuwe voertuigen waren vorig jaar 100% elektrische modellen.
“Vanaf nu kunnen nieuwe bestellingen alleen nog worden geplaatst voor volledig elektrische voertuigen”, zegt Marie. “Om zoveel mogelijk obstakels uit de weg te ruimen, hebben we de keuze opengesteld voor alle merken en modellen die op de markt beschikbaar zijn. Wij betalen de kosten en installatie van het laadstation thuis omdat het de bedoeling is dat dit het belangrijkste oplaadpunt voor de auto wordt, gezien ons telewerkbeleid waardoor onze werknemers maximaal drie dagen per week thuis kunnen werken. Wie met een hybride wagen rijdt, is verplicht om op te laden omdat hij 70% van zijn trajecten elektrisch moet afleggen.”
De sleutels tot succes
Het succes van de invoering van de elektrische vloot en de invoering van het mobiliteitsbudget bij Elia is vooral te danken aan het werk van een team. Marie van den Hove wordt in haar werk bijgestaan door André Simonart en Jennifer Van der Elst (Compensation & Benefits Specialist), die op het moment van ons verslag met zwangerschapsverlof was. Maar het succes is ook te danken aan heel het bedrijf.
“De lancering van een mobiliteitsbeleid moet deel uitmaken van de algemene strategie van het bedrijf. Niet alleen de afdelingen HR, Facilities of Fleet Management moeten erbij betrokken worden, maar alle afdelingen”, aldus André Simonart, die ook veel tijd heeft geïnvesteerd in individuele gesprekken met medewerkers.
“Het aanbieden van een mobiliteitsbudget is helemaal niet hetzelfde als het schenken van een bedrijfswagen”, vervolgt hij. “De behoeften van elk individu en elk gezin zijn anders en er zijn veel mogelijkheden. Je moet dus vooral veel tijd besteden aan het uitleggen van alle mogelijkheden aan elke werknemer. Bijvoorbeeld: bakfietsen, autodelen, enz. Veel van deze oplossingen zijn nu nog erg onbekend. We deden dit door middel van individuele gesprekken met elke persoon om de ideale oplossing te vinden. In het begin was het echt een kwestie van de oplossing af te stemmen op de behoefte van elke individuele werknemer.
Dankzij onze ervaring zijn wij erin geslaagd situaties en verzoeken te standaardiseren. Maar het kost veel tijd en energie om het concept van het mobiliteitsbudget aan onze medewerkers uit te leggen en hen duidelijk te maken welke voordelen zij ervan kunnen genieten.”
Gezondheid, milieu en tijd
Om dit ‘change management’ te vergemakkelijken, baseert André Simonart zijn strategie op de drie thema’s die de medewerkers van Elia over het algemeen aanbelangen. “We hebben gemerkt dat onze medewerkers vaak aandacht hebben voor drie zaken: de planeet, gezondheid en tijd. Afhankelijk van de gevoeligheid van elk van deze drie thema’s breng ik een argument en een aangepaste oplossing naar voren. Als het gaat om gezondheid, bijvoorbeeld, maken we hen duidelijk dat met de fiets naar het werk komen goed is voor hun gezondheid en dat die paar minuten op de fiets hen besparen om naar de fitness te gaan voor hun dagelijkse dosis beweging. Het is dus ook een tijdsbesparing!”
“Wat de tijd betreft, zijn we op zoek naar de oplossing of het geheel van oplossingen waarmee ze zo weinig mogelijk in de file staan. Met de fiets weet je bijvoorbeeld wanneer je vertrekt en wanneer je aankomt. Met de auto is dat anders, omdat er altijd een risico is dat je in de file komt te staan. Ten slotte is de gevoeligheid voor de planeet iets wat onze medewerkers min of meer aangeboren is. Het behoud van de planeet maakt deel uit van het DNA van Elia en door bij ons te komen werken, zetten de medewerkers al een eerste stap in die richting.”
“Met het mobiliteitsbudget worden werknemers zich ook meer bewust van de waarde van wat ze krijgen, omdat ze zien op welk budget ze recht hebben en ze zelf hun verplaatsingsbudget kunnen beheren. Qua “compensation & benefits” is dit veel beter dan ze een bedrijfswagen te geven. En bovendien betalen ze geen VAA (voordeel van alle aard) op hun mobiliteitsbudget,” voegt Marie eraan toe.
Weerstand tegen verandering
Natuurlijk zijn er bij Elia, net als elders, altijd mensen die niet willen veranderen. “Vroeger zwoer iedereen bij de bedrijfswagen. Covid kwam langs en hielp de verandering tot stand te brengen. Maar mensen zien niet altijd alle voordelen van een mobiliteitsaanpassing”, zegt Marie van den Hove. “Om hen te overtuigen, werken we veel aan communicatie, via ons intranet, interne webinars, evenementen en gesprekken tussen medewerkers. We proberen te werken met ‘ambassadeurs’. We vragen bijvoorbeeld mensen die met hun elektrische wagen op vakantie zijn geweest om hun collega’s te vertellen over hun reis. Dit helpt hen gerust te stellen. Vandaag zijn degenen die gisteren terughoudend waren, de eersten die ons bedanken omdat wij hen ertoe hebben aangezet de dingen anders te bekijken”, zegt Marie tevreden.
En de beste manier om werknemers warm te maken voor mobiliteitsoplossingen is ze die te laten uitproberen. Tijdens de Mobiliteitsweek bijvoorbeeld krijgt het personeel de kans om elektrische fietsen en voertuigen te testen.
“Het mobiliteitsbudget is het beste instrument dat de wetgever de afgelopen jaren heeft ingezet om de arbeidsmarkt te stimuleren”, besluit André Simonart overtuigd.
Elia in een notendop
Elia is de beheerder van het hoogspanningsnet in België, met als opdracht ervoor te zorgen dat het net steeds in evenwicht is om een stroompanne te vermijden. Elia beheert het transport van deze elektriciteit tussen de producenten en de distributeurs, die vervolgens de KMO’s en particulieren bevoorraden.