De introductie van het huidige decreet dateert reeds van januari 2019. De start was reeds in 2023 voorzien maar werd vanwege de pandemie uitgesteld naar 2025. Omdat het wagenpark in Wallonië vrij oud is werd die maatregel als zeer asociaal bestempeld en met de huidige verkiezingen in het vooruitzicht was dit thema opnieuw sterk in de focus geraakt. De uitvoering van het huidige decreet zou erop neerkomen dat de hele Waalse bevolking haar voertuigen tot en met Euro 3 zou moeten verkopen tegen eind december 2024 en haar euro 4 voertuigen tegen eind december 2025, om te ontsnappen aan de boetes.
Traxio berekende dat 439.752 Waalse personenwagens binnen de twee jaar zouden getroffen zijn hetgeen overeenkomt met 24% van het Waalse park aan personenwagens. In haar voorstel geeft minister Tellier aan dat zij de voorkeur geeft om het huidig decreet te wijzigen en binnen Wallonië enkel in bepaalde steden met lage emissiezones te starten. Voor de gevraagde aanpassing steunt minister Tellier zich op twee studies uitgevoerd door ISSeP, het Institut Scientifique de Service Public in 2019 en 2023 die aantonen dat de overschrijdingen van de Europese grenswaarden zeer lokaal zijn en beperkt tot bepaalde straten in grote steden als Luik, Bergen, Charleroi en Namen.
De minister zal haar voorstellen binnenkort aan de Waalse regering voorleggen en hoopt dat het huidige decreet zal worden aangepast. Dit lijkt ook nodig. De benodigde camera’s en infrastructuur om de voertuigen te controleren is helemaal nog niet geïnstalleerd. De regels voor transitvoertuigen werden nog niet vastgelegd en de nodige uitvoerende besluiten werden nooit gepubliceerd.
De uitvoering van het nieuwe decreet zal in overleg gebeuren met de regionale overheden en steden die daarvoor bijkomende subsidies zullen ontvangen. Ook zullen lokaal snelheidsbeperkingen, de sturing van verkeersstromen en de ondersteuning van alternatieve schone vervoersmodi het doel ondersteunen om minder fijn stof in de buitenlucht te produceren. Het is de bedoeling om de principes van het nieuwe voorstel nog vóór einde maart te laten stemmen. Of dat lukt is verre van zeker. Er moet vooraf ook nog een goedkeuring worden gegeven door de commissie financiën met betrekking tot de subsidies.
Het feit dat Wallonië er in 2019 voor koos om op zijn volledig grondgebied een lage emissiezone toe te passen wijkt sterk af van het principe dat Vlaanderen toepast waar enkel twee steden, Antwerpen en Gent, betrokken zijn. Het Brussels Gewest hanteert vandaag ook een lage emissiezone voor een groot deel van haar Gewest dat binnen de grote ring is gesitueerd.
Een uitzondering vormt bijvoorbeeld de route tussen de ring en Zaventem luchthaven. Maar daar kan je de concentraties fijn stof enkel sterk verlagen door het vliegtuigverkeer volledig aan banden te leggen.
In Vlaanderen hebben enkele partijen recent aangekondigd om het huidige verbod te willen bevriezen op het actuele niveau, dus voor dieselauto’s van vóór 2009 (EURO4) en benzineauto’s van vóór 1992 (EURO2). Vorig jaar werd er binnen de Vlaamse regeringskringen reeds een beslissing genomen om EURO5 diesels in Vlaanderen nog toe te laten tot 31 december 2025 in plaats van 31 december 2024. Dit werd intussen bevestigd op de website van de Vlaamse milieumaatschappij (*). Dit uitstel geldt gelijktijdig ook voor de alle lichte vrachtwagens (categorie N1, klasse I, II en III).
(*) Criteria lage-emissiezones op basis van euronormen — Vlaamse Milieumaatschappij (vmm.be)
Michel Willems
MOBILITAS