Herbekijk onze webinar “Hoe waken over de veiligheid van onze werknemers?”

Praten over verkeersveiligheid lijkt misschien onbenullig, of zelfs saai. Maar Lieven Schouwaerts, preventieadviseur bij KBC Verzekeringen, merkte tijdens ons laatste webinar het volgende op: “Tien jaar geleden zorgde het woon-werkverkeer met de auto nog voor de meeste ongevallen met letsel en dus het grootste aantal dagen werkverlet. Maar in 2023 is dat geëvolueerd naar 80% van de arbeidsongeschiktheid ten gevolge van ongevallen met de fiets of met een step onderweg naar of van het werk.” Hij voegt eraan toe: “Na een letselongeval met de fiets is het slachtoffer gemiddeld zo’n veertig kalenderdagen afwezig, met de step is dat zelfs vijftig dagen!” 

Voor fleetmanagers of HR-verantwoordelijken is het aantal dagen arbeidsongeschiktheid van hun werknemers een belangrijk aandachtspunt, vooral als je weet dat dat het gebruik van fietsen en steps toeneemt. Dus wat kunt u doen om het aantal ongevallen terug te dringen? 

1 – Informatie verzamelen 

Wat gebeurt er in mijn bedrijf op het gebied van verkeersveiligheid? Welke problemen moeten er worden opgelost? Met andere woorden, hoeveel ongelukken gebeuren er en waarom? De beste manier om deze vragen te beantwoorden is om verschillende gebruikers van tweewielers in uw bedrijf te bevragen om een beter inzicht te krijgen in de situatie. Uw werknemers zijn immers degenen die dagelijks risico’s op de weg tegenkomen. Zij zijn dus het best geplaatst om het u te vertellen. 

2 – Data registreren 

Zorg ervoor dat u alle gegevens die u verzamelt, correct registreert alvorens een plan in de praktijk om te zetten. Ze zullen namelijk als referentie dienen om later het uitgewerkte plan te evalueren. 

Om uw gegevens te verrijken kunt u ook kijken naar bedrijven die zich in een vergelijkbare situatie bevinden. 

3 – Een plan uitwerken 

Voor het opstellen van een actieplan kunt u een beroep doen op externe specialisten, of interne bronnen binnen uw bedrijf gebruiken. Zorg ervoor dat het plan haalbaar is en dat het overeenkomt met uw doelgroep (in dit geval zwakke weggebruikers). 

4 – Het plan communiceren 

Hoewel de gouden regel is om in elke fase te communiceren om werknemers op de hoogte te houden, zodat ze weten dat u bezorgd bent om hun veiligheid, zal de cruciale fase het communiceren van het actieplan zijn. Ook hier kunt u een beroep doen op communicatiespecialisten of interne middelen inzetten. Zorg er in elk geval voor dat u doeltreffende en krachtige methodes gebruikt, door met beelden, filmpjes, enzovoort, in te spelen op emoties. 

5 – Evalueren 

Uw plan kan op verschillende manieren worden geëvalueerd: door te vergelijken met andere bedrijven in een vergelijkbare situatie of, meer traditioneel, door na een bepaalde periode (zes maanden, een jaar, enzovoort) de oorspronkelijke situatie te vergelijken met de nieuwe.  

Het is ook in deze fase dat u zich ervan moet vergewissen dat uw plan realiteit is geworden voor uw werknemers: staan ze open voor de veiligheidsadviezen die ze hebben gekregen? Welke moeilijkheden ondervinden ze nog dagelijks? Is er echt sprake van gedragsverandering? Volgens Lieven Schouwaerts “valt 90% van het resultaat te boeken door het aanpassen van het gedrag van de fietser en stepper. Overtuig hen dus.” Er zijn manieren om dit te doen, zoals we verderop in dit artikel zullen zien.  

Neem tot slot de tijd om de resultaten van uw actieplan te communiceren, vooral als ze positief zijn. Als de resultaten niet zo goed zijn, ligt het voor de hand dat het actieplan moet worden herzien. 

De talrijke rijhulpsystemen in auto’s leveren een belangrijke bijdrage aan de verkeersveiligheid. Volgens het Vias Institute kunnen al deze hulpmiddelen samen in één voertuig het aantal ongevallen met wel 40% verminderen. Je zou kunnen denken dat deze rijhulpsystemen zich alleen richten op de inzittenden van het voertuig, maar dat is niet het geval, zoals Steven Trentin, Fleet & Leasing Manager bij Volvo, aangeeft: “In steden wordt tot een vijfde van de fietsongevallen veroorzaakt door het openen van een portier. Daarom hebben we op onze meest recente EX30- en EX90-modellen een door opening alert.” De nieuwste auto’s kunnen namelijk fietsers en voetgangers detecteren en voorkomen dat inzittenden hun deur openen als er een risico op een botsing bestaat. 

De modellen van automerken die het meest geavanceerd zijn op het vlak van veiligheid, zoals Volvo met zijn lidarsysteem, “zijn in staat om voetgangers, fietsers en andere weggebruikers tot 250 meter voor de auto te detecteren, zowel overdag als ‘s nachts”, legt Steven Trentin uit. Hetzelfde geldt tijdens het manoeuvreren in achteruit. Kortom, de autosector blijft zich inspannen om de veiligheid van niet alleen inzittenden, maar ook zwakke weggebruikers te verbeteren.  

Beproefde beloningssystemen 

Om de inhoud van ons webinar te verrijken hadden we ook de eer om Steven Van Den Bosch als spreker te verwelkomen. Deze Fleet & Purchase Manager bij DHL won in 2023 de link2fleet Safety Award. Zijn geheim voor het verbeteren van de veiligheid van medewerkers? “Sensibiliseren en die sensibiliseringscampagnes onophoudelijk herhalen!” 

Maar om zijn chauffeurs te motiveren heeft Steven Van Den Bosch ook een beloningssysteem ingevoerd: “Als onze chauffeurs zes maanden lang schadevrij rijden, krijgen ze twee extra vakantiedagen. Over een heel jaar kunnen de voorzichtigste werknemers dus vier extra vrije dagen krijgen.” Dat is één manier om het gedrag van werknemers te veranderen, die trouwens werd gebruikt door 66% van de Nederlandstalige deelnemers aan ons webinar. Aan Franstalige kant combineerde 44% beloningen voor goed gedrag met sancties bij schade. 

11 miljard!

11 miljard euro: volgens het Vias Institute is dat de totale maatschappelijke kost van verkeersongevallen in ons land in 2022. Tijdens ons webinar gaf echter 73% van de Nederlandstalige deelnemers toe geen veiligheidsstrategie voor zwakke weggebruikers te hebben. Aan Franstalige kant bedroeg dat cijfer 50%. 

Zou dat geen goed voornemen kunnen zijn voor 2025? Hoe dan ook, laten we positief blijven, want volgens cijfers van het Vias Institute lijkt het aantal ongevallen met fietsers en steppers sinds 2023 te dalen…